Δευτέρα 1 Σεπτεμβρίου 2014

ΥΠΟΜΟΝΗ ΜΕ ΑΡΧΗ, ΜΕΣΗ ΚΑΙ ΤΕΛΟΣ

Μιλούσα με μια φίλη μου δασκάλα.Αν και φιλομαθής και ορεξάτη με την εργασία της, δεν παραλείπει να μου μιλάει για την φθορά του χρόνου που την εισπράττει ως μια κάμψη στις αντοχές και την υπομονή της. Η υπομονή είναι ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Ένας εκπαιδευτικός με υπομονή προσφέρει απλόχερα τον χρόνο ώστε να εξασφαλίζει το περιθώριο στους μαθητές και στις μαθήτριες να εκδηλώνουν ελεύθερα τις δυνατότητές τους, να κάνουν λάθη, να επαναδιατυπώνουν ερωτήσεις και να κατανοούν, όσο το δυνατόν καλύτερα, την αποκαλούμενη " σχολική γνώση".
Κουράγιο, υπομονή και δύναμη για να προσφέρουμε τα μέγιστα στα μικρά και μεγαλύτερα παιδιά των σχολείων.


Τετάρτη 16 Απριλίου 2014

ΑΡΙΘΜΟΙ ΚΑΙ ΑΦΗΓΗΣΗ

Τα Μαθηματικά και η Λογοτεχνία είναι δυο πολύ διαφορετικές επιστήμες αλλά η ιστορία της συνάντησής τους είναι πολύ παλιά. Κείμενα καθαρών μαθηματικών είχαν αφηγηματικό χαρακτήρα. Προφανώς, σε αυτές τις περιπτώσεις δεν μπορούσαμε να μιλήσουμε για λογοτεχνία, αλλά για ένα είδος αφήγησης (...) πιστεύω ότι η αφήγηση είναι παράγοντας αφύπνισης συναισθημάτων και συνεπώς κεντρίσματος της φαντασίας , που με τη σειρά της τροφοδοτείτην λογική(...) τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα σήμερα γίνονται στα όρια των επιστημόνων, εκεί, δηλαδή, όπου οι δυο επιστήμες συνορεύουν (...) μέχρι τον 18οαιώνα ήταν ασαφή τα όρια μεταξύ θεωρητικών και θετικών επιστημόνων και οι μεγάλοι μαθηματικοί ήταν πολύπλευροι. Ας πάρουμε για παράδειγμα τον Ντεκάρτ, ήταν φιλόσοφος αλλά ασχολήθηκε πολύ με τα μαθηματικά. Έγραψε σελίδες μαθηματικών που αποτέλεσαν επανάσταση και άλλαξαν την ροή των μαθηματικών. Ο Ντεκάρτ θεωρούσε, επίσης, ότι τα μαθηματικά μπορούσαν να του δώσουν ερμηνείες για τον κόσμο...από συνέντευξη του μαθηματικού , Ηλία Ανδριανού, στην Ελιζαμπέττα Καζαλόττι (Έψιλον, 16/2/2014).

Δευτέρα 3 Μαρτίου 2014

ΜΑΣΚΑ ΑΠΟ ΧΑΡΤΟΠΟΛΤΟ

H κατασκευή μάσκας από χαρτοπολτό είναι μια δραστηριότητα στην οποία μπορούν να εμπλακούν τα νήπια. Καλό είναι στο νηπιαγωγείο να επιλέγουμε δραστηριότητες που επιτρέπουν την μεγαλύτερη συμμετοχή των παιδιών. Ξεκινήσαμε με χαρτοκοπτική. Φροντίσαμε να εξασφαλίσουμε ανάμεσα στα παιδιά μια απόσταση ασφαλείας και ζητήσαμε για μια ακόμη φορά να κάνουν προσεκτική χρήση των ψαλιδιών. Τα νήπια κόβουν εφημερίδες σε μικρές λωρίδες.

Σε μια λεκάνη αναμειγνύουμε νερό με κόλλα ατλακόλ. Μέσα στην λεκάνη τα παιδιά ρίχνουν τις λωρίδες από τις εφημερίδες. Αυτές, θα παραμείνουν για λίγη ώρα μέσα στο νερό ώστε το χαρτί της εφημερίδας να "σμίξει" με την κόλλα. Κατόπιν, φουσκώνουμε μπαλόνια σε όχι μεγάλο μέγεθος. Τα παιδιά παίρνουν τις μουσκεμένες λωρίδες της εφημερίδας και τις κολλάνε στο μπαλόνι.Ο νηπιαγωγός, μπορεί να κρατάει τα μπαλόνια σε μια σταθερή θέση. Κάτι τέτοιο, βοηθάει τα νήπια να κολλήσουν πιο επιδέξια τις λωρίδες της εφημερίδας.Απαιτούνται πολλαπλές στρώσεις χαρτιού ώστε να δημιουργηθεί μια μάσκα με ένα ικανοποιητικό πάχος. Τα νήπια θα πρέπει να καλύψουν όλη την επιφάνεια του μπαλονιού.

Τα μπαλόνια με το μουσκεμένο χαρτί πρέπει να τα αποσύρουμε σε χώρο που είναι ζεστός. Συνιστάται κοντά σε καλοριφέρ. Επιζητούμε το γρήγορο στέγνωμά τους. Υπολογίζω ότι οι δύο ολόκληρες μέρες είναι απαραίτητες ώστε να στεγνώσουν καλά. Όταν ο χαρτοπολτός που έχει επικολληθεί πάνω στην επιφάνεια του μπαλονιού στεγνώσει, τότε με ένα ψαλίδι μυτερό σκάμε το μπαλόνι και το αφαιρούμε από το εσωτερικό του. Ο χαρτοπολτός έχει πάρει το σχήμα του φουσκωμένου μπαλονιού. Τα νήπια πάντα ενθουσιάζονται στο σκάσιμο αυτών των μπαλονιών.

Με το ψαλίδι κόβουμε στα δύο το στεγνό χαρτί. Έτσι εξασφαλίζουμε δύο κομμάτια μάσκας.Εν συνεχεία, βάζουμε τα παιδιά να χρωματίσουν με πινέλα και άσπρες τέμπερες τα κομμάτια του χαρτιού. Αυτό γίνεται για να καλύψουμε τις εικόνες και τα γράμματα από τις εφημερίδες. Εδώ, πάλι χρειάζεται χρόνος ώστε να στεγνώσουν. Προτιμούμε, όπως και σε προηγούμενο στάδιο, μέρος κοντά σε καλοριφέρ.

Αφού πάρουμε στεγνό το λευκό καλούπι, ζητάμε από τα νήπια να τα χρωματίσουν με χρώματα της αρεσκείας τους.Γίνεται διαχωρισμός σε ομάδες και τα νήπια ξανακάνουν χρήση πινέλων με τέμπερες. Καλό θα είναι να συμβουλεύουμε τα παιδιά να μην πιέζουν δυνατά τα καλούπια με τα πινέλα.Όταν ολοκληρώνουν, δίνουμε κομφετί να πασπαλίσουν τα χρωματισμένα καλούπια. Το φρεσκοβαμμένο καλούπι συγκρατεί τα μικρά κομμάτια κομφετί. Κατόπιν, δίνουμε στα παιδιά σερπαντίνες που τις κόβουν σε μικρό μήκος. Οι σερπαντίνες θα χρησιμεύσουν για τα μαλλιά της μάσκας. Στο πάνω μέρος του καλουπιού, βάζουμε κόλλα και τα νήπια κολλάνε τις σερπαντίνες.

Ένα από τα δύσκολα σημεία στην κατασκευή της μάσκας από χαρτοπολτό είναι να υπολογίσουμε τις τρύπες που θα χρησιμεύσουν για τα μάτια και την μύτη της μάσκας. Τέλος, θα χρειαστούμε λαστιχάκια που θα κρατήσουν τις μάσκες στα κεφάλια των νηπίων.

Σε όλες τις φωτογραφίες που παραθέτω, η ομάδα των νηπίων με μερικές ελλείψεις λόγω εποχικής ίωσης.Και του χρόνου!









Σάββατο 1 Μαρτίου 2014

ΙΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ ΝΗΠΙΟΥ

Το ιχνογράφημα για τα νήπια είναι ότι και η γραφή για τους ενηλίκους.Πολλές φορές, οι ενήλικοι γράφουν χωρίς να έχουν ξεκαθαρισμένο από τα πριν τι θέλουν να γράψουν. Γράφοντας, διαμορφώνεται η προσωρινώς οριστική μορφή που θα αποκτήσουν τα γραπτά.Τα γραπτά, ως γνωστόν, μένουν για να μπορούν να αλλάζουν.

Ένα νήπιο ξεκινά να ζωγραφίσει.Είναι αμφίβολο αν μέσα στο μυαλό του έχει συλλάβει θεωρητικά αυτό που θέλει να ζωγραφίσει. Σίγουρα, θα χρησιμοποιήσει γνωστά σχήματα και χρώματα που αγαπά. Κατά τη διάρκεια της ενασχόλησης με το ιχνογράφημα, παρατηρεί ότι κάτι του ξέφυγε και δεν το έκανε όπως το είχε σχεδιάσει στη φαντασία του.

Στη ζωγραφιά που παρουσιάζω, το νήπιο σχεδιάζει μια πεταλούδα στο πάνω μέρος του χαρτιού και προς το κέντρο.Πάνω υπάρχει ο ουρανός και ένα ευμέγεθες λουλούδι. Στα αριστερά, υπάρχει σχέδιο χωρίς χρώμα που απεικονίζει ένα μήλο. Είναι τοποθετημένο σε ενα μακρόστενο ορθογώνιο σχήμα.Σε ερώτησή μου, το νήπιο δεν διευκρινίζει τι είναι. Παραδίπλα, υπάρχει ένα κοριτσάκι και ένα λουλούδι που χορεύει. Στο κέντρο ένα μπαλόνι και, πιο δεξιά, ένα κορίτσι που κρατάει μια ομπρέλα. Το νήπιο αποτυπώνει ένα πλήθος στοιχείων στη ζωγραφιά και αντιλαμβάνεται,προς το τέλος, ότι την ομπρέλα δεν την σχεδιάζει όπως θέλει.Νιωθει μια απογοήτευση και θέλει να αφήσει τη ζωγραφιά για να ξεκινήσει μια καινούρια.

Εδώ, προκύπτουν κάποιοι προβληματισμοί. Με τον καιρό, θα επανέλθω στο θέμα.

Τετάρτη 26 Φεβρουαρίου 2014

Ο ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ

Άλλος ο χρόνος της καταγραφής και άλλος της επεξεργασίας.Με τα χρόνια εργασίας στο νηπιαγωγείο συσσωρεύεται ένας μεγάλος όγκος καταγραφών που χρειάζεται πολλαπλές επεξεργασίες για να απομείνει κάτι από την ουσία του. Ο χρόνος που αφιερώνουμε στις καταγραφές κυλάει σαν νεράκι.Στην επεξεργασία, η αίσθηση του χρόνου είναι διαφορετική. Ξαναγυρνάμε πίσω στο παρελθόν και προσπαθούμε να εμηνεύσουμε όλο το υλικό της καταγραφής μέσα από έναν κώδικα προσωπικών αξιών, ιδεών, βιωμάτων και αναμνήσεων. Εδώ ο χρόνος μοιάζει να παίρνει την φόρμα από το καλειδοσκόπιο της ζωής.

Σάββατο 15 Φεβρουαρίου 2014

ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΕΙΣΑΙ ΚΑΙ ΌΧΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΕΧΕΙΣ

O Μάουρο είναι γυμναστής και δευτεροπαντρεμένος. Διαβάζω στο απολαυστικό άρθρο του Γιώργου Δαμιανού (εφημ.Ελευθεροτυπία) ότι ο γάμος του ήταν πολιτικός επειδή η Καθολική Εκκλησία απαγορεύει την τέλεση του γάμου για δεύτερη φορά.Ο Μάουρο εν αναμονή της έκδοσης του διαζυγίου, γνώρισε την, επίσης εκπαιδευτικό, Λίβια.Οι δυο τους απέκτησαν μια κόρη.Ο μισθός τους ήταν τέτοιος που τούς επέτρεπε να ζουν πλουσιοπάροχα. Ξόδευαν αλόγιστα τα χρήματα τους για να πείσουν ακόμη και τους πιο δύσπιστους ότι ήταν οικονομικά αυτάρκεις. Ταξίδια, τακτικές επισκέψεις σε κέντρα αισθητικής, αγορές πανάκριβων και επώνυμων προϊόντων και κινητά τελευταίας τεχνολογίας, όλα είχαν εναρμονιστεί με ένα απολύτως φυσικό τρόπο στη ζωή τους. Όλα αυτά συνέβαιναν μέχρι που η οικονομική κρίση άλλαξε δραματικά τις ζωές τους. Τώρα, ο Μάουρο δυσκολεύεται να αποπληρώσει το στεγαστικό δάνειο.Η φορολογία αυξάνεται και ο μισθός μειώνεται.Η γυναίκα του ψάχνει προσφορές στα σούπερ μάρκετ και κανένα ιδιαίτερο για να συμπληρώσει το κουτσουρεμένο εισόδημα. Το νεογέννητο κοριτσάκι αυξάνει τις απαιτήσεις. Ο Μάουρο προπονεί ομάδες ποδοσφαίρου. Η οικογένεια μπήκε σε πρόγραμμμα και όλα μετρώνται με βάση το οικονομικό κόστος. Η μοναδική τους διασκέδαση είναι τα παιδικά πάρτυ και οι παιδότοποι.Τώρα, το ζευγάρι των εκπαιδευτικών Θα πρέπει να ζει με "αυτό που είναι και όχι με αυτό που έχει"...

Παρασκευή 14 Φεβρουαρίου 2014

ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

Με κάποιο τρόπο πρέπει να μιλάμε στα νήπια για την οικονομική κρίση. Τα νήπια θα καταλάβουν αυτά που πρέπει να καταλάβουν μόνο αν τα βοηθήσουμε να κατανοήσουν τα αίτια της κρίσης. Τα παραμύθια είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος. Στην Πορτογαλία κάποιοι το επιχείρησαν. Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Τοβάρες μαζί με τον εικονογράφο Σαράιβα δημιούργησαν ένα παραμύθι με πρωταγωνιστές αρκούδες και μέλισσες. Οι λιχούδες αρκούδες τρώνε άπληστα το μέλι και αυξάνουν κατά πολύ το σωματικό τους βάρος.Οι υπέρβαρες αρκούδες γίνονται απειλή για τις φωλιές των μελισσών. Για την αυτοπροστασία τους, οι μέλισσες σταματούν να προσφέρουν μέλι έτσι ώστε οι αρκούδες να εξαναγκαστούν να κάνουν επειγόντως δίαιτα και να χάσουν κιλά-ας πούμε ότι χρειάζονται μια περίοδο λιτότητας για να επανέλθουν στην πρότερη κατάσταση. Οι αρκούδες καλομαθημένες στην πρόσληψη μεγάλων ποσοτήτων μελιού σίγουρα θα αντιδράσουν.Ακόμη και όταν οι αρκούδες καταφεύγουν για βοήθεια σε άλλα ζώα, αυτά τις αντιμετωπίζουν με τρόπο παρόμοιο με των μελισσών. 

Συνήθως, όταν θέλουμε να μιλήσουμε σε παιδιά για διάφορα ζητήματα δανειζόμαστε ανθρωπόμορφες φιγούρες ζώων.Πετυχαίνει αυτό μόνο και εάν το περιεχόμενο της ιστορίας καταφέρει να προκαλέσει συγκινησιακή διέγερση στα νήπια.

(Στοιχεία για το παραμύθι έλαβα από άρθρο της Κατερίνας Χτενέλη σε ένα Έψιλον)